అభివృద్ధి.. పర్యావరణ సమస్యలు.. చట్టాలు

మొదటి యూనిట్

ఈ యూనిట్‌లోని అంశాలు పర్యావరణ చట్టాలకు సం బంధించినవి. ఇందులో సూచించిన ఐదు చట్టాలకు సం బంధించిన సవూచార అధ్యయునంతో ప్రిపరేషన్ ప్రారం భించాలి. చట్టానికి సంబంధించి వలిక అవగాహన ఏర్ప ర్చుకోకుండా.. గైడ్లు, మెటీరియల్స్ మీద ఆధారపడటం వల్ల అనుకున్న లక్ష్యాన్ని సాధించలేవునే విషయూన్ని గుర్తుంచుకోవాలి. చట్టాలకు సంబంధించిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాసేటప్పుడు.. వాటిలోని సెక్షన్లను, నిబం ధనలను ప్రస్తావించడం సందర్భోచితంగా ఉంటుంది.

చట్ట పరిభాషను ఉన్నది ఉన్నట్టుగా రాయుడం వల్ల ఎటు వంటి ప్రయోజనం ఉండదు. కాబట్టి చట్టాన్ని అధ్యయనం చేసేటప్పుడు ముఖ్య నిబంధనల సారాంశాన్ని క్లుప్తంగా నోట్స్ రూపంలో రాసుకోవడం అభిలషణీయంగా ఉంటుంది. మరో ముఖ్యమైన విషయం, చట్టాలలోని అంశాలనే కాకుండా వాటి అవుల్లో ఎదురవుతున్న ఇబ్బం దులు, మరింత మెరుగపరచడానికి సూచనలు వంటి అంశాల మీద కూడా దృష్టిని సారించాలి.

2008 గ్రూప్ 1 పరీక్షలో ఈ యూనిట్ నుంచి అడిగిన ప్రశ్నలను గమనిస్తే..అవి సరళంగా కనిపిస్తాయి. వివిధ పర్యావరణ విభాగాల గురించి వివరంగా చర్చించండి? జల కాలుష్య నియంత్రణ చట్టం గురించి వివరించం డి? ఈ రెండు ప్రశ్నలు నేరుగా ఉన్నాయి. కాబట్టి ప్రతి విద్యార్ధి తనకున్న పరిధిలో సవూధానాన్ని ప్రెజెంట్ చేయువచ్చు.

ఈ రకమైన మూస ప్రశ్నలలో మనకు అందుబాటులో ఉండే విస్తారమైన సమాచారాన్ని కేవలం 10-12 నిమిషాలలో కుదించి అర్థవంతంగా ప్రెజెంట్ చేయుడానికి చాలా అనుభవం, నైపుణ్యం కావాలి అనే విషయూన్ని ఈ సందర్భంలో గుర్తుంచుకో వాలి. ఇదే యూనిట్ నుంచి పర్యావరణ చట్టాల అమ ల్లో ఇమిడి ఉన్న అంశాలు ఏమిటి? అని రెండు మార్కు లకు విశ్లేషణాత్మక ప్రశ్నను కూడా ఇచ్చారు. వచ్చే పరీక్ష లో ఇదే రకమైన ప్రశ్నలను ఎక్కువ మార్కులకు అడిగే అవకాశముంది.

ఎక్స్‌పెక్టెడ్ కొశ్చన్స్:
పర్యావరణంలోని ప్రధాన విభాగాలను పేర్కొని వీటి మధ్య సంబంధాలను చర్చించండి?
పర్యావరణంలో నేలల పాత్రను వివరించండి?
వాతావరణంలోని పొరలను పేర్కొని జీవావరణాన్ని ప్రభావితం చేసే పొర లక్షణాలను వివరించండి?
జీవావరణానికి పర్యావరణంలోని ఇతర పొరలకు మధ్య సంబంధాలను పరిశీలించండి?
భారతదేశంలో పర్యావరణవాదం రూపు రేఖలను పరిశీలించండి?
పర్యావరణవాదం వల్ల సామాజిక ఆర్ధికాభివృద్ధిపై ప్రభావాన్ని మూల్యాంకనం చేయండి?
కాలుష్య నియంత్రణ చట్టాల ప్రకారం నమూనాల సేక రణకు సంబంధించిన నియమ నిబంధనలను చర్చిం చండి?
జల కాలుష్య సుంకాల చట్టం కింద వివిధ రకాల జల వినియోగంపై సుంకాల వివరాలను వివరించండి?
పర్యావరణ పరిరక్షణ చట్టం కింద కేంద్ర ప్రభుత్వ సాధారణ అధికారాలను చర్చించండి?
పర్యావరణ పరిరక్షణకు చట్టాలు ఎంతమేరకు ఉపయో గపడతాయో వాటి పరిమితులేమిటో విశ్లేషించండి?

రెండో యూనిట్

ఇందులోని అంశాలు సహజ వనరులకు సంబంధిం చినవి. అటవీ, జల, ఖనిజ, భూవనరులకు సంబంధించిన అంశాలను సిలబస్‌లో పొందుపరిచారు. విద్యార్ధులకు ఈ అంశాలు సాధారణంగాను, తేలికగాను క నిపిస్తాయి. కానీ వీటి పరిధి మాత్రం చాలా విస్తృతం అనే అంశాన్ని గుర్తుం చుకోవాలి. సమకాలీన సమాచారం, క్షేత్ర స్థాయి సమస్యల పట్ల అవగాహన అవసరం. భౌగోళిక శాస్త్ర పాఠ్య పుస్తకా లలో ఈ యూనిట్‌లోని అంశాలకు సంబంధించిన విస్తృత సమాచారం లభ్యమవుతుంది. వనరుల విస్తరణ, వనరుల పరిమాణం మీద కంటే వనరులకు సంబంధించిన సమ స్యలపై విద్యార్ధులు అధిక దృష్టిని కేంద్రీకరించాలి.

2008 గ్రూప్ 1 పరీక్షలో రెండో యూనిట్ నుంచి అడి గిన ప్రశ్నలు మూస రీతిలో ఉన్నాయి. భారతదేశంలో అడవుల రకాలను వివరించండి? భారతదేశంలో లభ్య మయ్యే ఖనిజ వనరులను వివరించండి? అని అడి గారు. ఈ రకమైన ప్రశ్నలకు సమాధానాలను ఎంతో నైపుణ్యంతో రాస్తే తప్ప అధిక మార్కులు సాధించడం కష్టం. వచ్చే గ్రూప్ 1 పరీక్షలో పాయింటెడ్, స్పెసిఫిక్ ప్రశ్నలు అడిగే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంది.

ఎక్స్‌పెక్టెడ్ కొశ్చన్స్:
భారతదేశంలో కొనిఫెరస్ అరణ్యాలు ఎక్కడ పెరుగు తున్నాయి? లక్షణాలు,ఉపయోగాలు వివరించండి?
అడవుల వల్ల మానవ సమాజాలకు కలిగే ప్రయోజ నాలను పరిశీలించండి?
భారతదేశంలోని ప్రధాన, గౌణ అటవీ ఉత్పత్తులను అంచనా వేయండి?
భారతదేశంలో అటవీ వనరులకు ఏర్పడుతున్న ముప్పును చర్చించండి?
భారతదేశంలో దుర్భిక్ష, వరద పీడిత ప్రాంతాల విస్తరణను చర్చించండి?
ఆనకట్టల వర్గీకరణను పేర్కొని వాటి ప్రయోజనాలను, లక్షణాలను వివరించండి?
ఆనకట్టల వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలను, ఎదురవుతున్న సమస్యలను పరిశీలించండి?
భారతదేశంలో నేలల పరిరక్షణకు ప్రభుత్వం తీసుకుం టున్న చర్యలను మూల్యాంకనం చేయండి?
భారతదేశంలో పంటల రీతులను ప్రభావితం చేస్తున్న అంశాలను విశ్లేషించండి?
ఖనిజ వనరుల వెలికితీత భారతదేశంలో ఏరకంగా పర్యావరణ సమస్యలకు దారితీస్తుందో వివరించండి?

మూడో యూనిట్

ఈ విభాగంలోని అంశాలు ఆవరణ వ్యవస్థలకు సంబం ధించినవి. ఈ యూనిట్‌ను ప్రధానంగా రెండు విభాగాలు గా విభజించవచ్చు. అవి ఆవరణ వ్యవస్థ-అంశాలు, జీవ వైవిధ్యం- సంబంధిత అంశాలు. ముఖ్యంగా జీవవైవిధ్య తకు సంబంధించి సమకాలీన సమాచారాన్ని సేకరించాలి. ఓడమ్ రచించిన ఎకో సిస్టం మొదలుకొని ఆవరణ వ్యవస్థ లకు సంబంధించిన అనేక పాఠ్య పుస్తకాలు మార్కెట్‌లో అందుబాటులో ఉన్నాయి. వీటిలో ప్రామాణిక పాఠ్యపుస్త కాలు, గ్రంథాల ఆధారంగా ప్రిపరేషన్ కొనసాగాలి.

2008 గ్రూప్ 1 పరీక్షలో ఈ యూనిట్ నుంచి నాణ్యమై న ప్రశ్నలు అడిగారు. ఫోకస్డ్‌గా చిన్న చిన్న భాగాలుగా అడిగారు. అర్థవంతంగా ప్రిపేర్ అయితే తప్ప ఇటు వంటి ప్రశ్నలకు సవూధానాలు రాయుడం కష్టం.

ఎక్స్‌పెక్టెడ్ కొశ్చన్స్:
ఆవరణ వ్యవస్థలకు కిరణజన్య సంయోగక్రియ ఏ విధంగా ఉపకరిస్తుందో వివరించండి?
పరపోషకాలు అంటే ఏమిటి? ఏదేని ఒక ఆహార వ్యవస్థలో వీటి పాత్రను పరిశీలించండి?
ఆహార పిరమిడ్ అంటే ఏమిటి? విలోమ ఆహార పిరమిడ్ దృ గ్విషయాన్ని పరిశీలించండి?
తృణ భూముల ఆవరణ వ్యవస్థలలో ‘ఆహారపు వల’ ను వివరించండి?
ఆహారపు వలలు విచ్ఛిన్నమవటంలో మానవుని పాత్ర ను పరిశీలించండి?
మానవ నిర్మిత (కృత్రిమ) ఆవరణ వ్యవస్థలకు ఉదాహ రణలివ్వండి?
జీవ వైవిధ్యతను పరిరక్షించడానికి జాతీయ, అంతర్జాతీ య స్థాయిలో తీసుకోవాల్సిన చర్యలను వివరించండి?
‘బయోస్ఫియర్ రిజర్వ్’ నిర్మాణాన్ని పరిశీలించి భారత దేశంలోని రక్షిత బయోస్ఫియర్ రిజర్వ్‌ల ఉనికిని పేర్కొనండి?
భారతదేశంలో ‘రామ్ సేర్’ ఒప్పందం కింద రక్షిస్తున్న ఆవరణ వ్యవస్థలేవి?
‘పోషక చక్రం’ అంటే ఏమిటి? ప్రాధాన్యతను వివరిం చండి?

నాలుగు - ఐదో యూనిట్లు

నాలుగో యూనిట్‌లో పర్యావరణ కాలుష్యం, ఘన వ్యర్ధ నిర్వహణకు సంబంధించిన అంశాలను పొందుపరిచారు. ఐదో యూనిట్‌లో అంతర్జాతీయ పర్యావరణ సమస్యలు, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ పాత్ర వంటి అంశాలను చేర్చారు. 2008 గ్రూప్ 1లో ఈ రెండు యూనిట్ల నుంచి సునిశితమైన, సందర్భోచితమైన ప్రశ్నలు ఇవ్వడం జరిగింది. ముఖ్యం గా ఐదో యూనిట్‌లోని అంతర్జాతీయ పర్యావరణ సమస్యలకు సంబంధించి సమకాలీనంగా జరుగుతున్న సంఘట నలను విద్యార్ధులు నిశితంగా పరిశీలించాలి. వీటి కోసం ప్రతి రోజు వార్తాపత్రికలను, మ్యాగజీన్లను చదవడం తప్పనిసరి.

నాలుగో యూనిట్ ఎక్స్‌పెక్టెడ్ కొశ్చన్స్:
జల కాలుష్య ప్రధాన కారణాలను, కారకాలను వివరించండి?
బయోమాగ్నిఫికేషన్ అంటే ఏమిటి? దీనికి ఉదాహ రణ ఇవ్వండి?
యుట్రిఫికేషన్ అంటే ఏమిటి? దీని దుష్ర్పభావాన్ని వివరించండి?
ధ్వని కాలుష్య అవధులను పేర్కొని ధ్వని కాలుష్య నియంత్రణ పద్ధతులను వివరించండి?
నీటి శుద్ధిలో వివిధ దశలను వివరించండి?
పారిశ్రామికాభివృద్ధి జల, వాయు, శ బ్ద కాలుష్యాలకు ఏ రకంగా కారణమవుతుందో చర్చించండి?
వాహనాల నుంచి విడుదలయ్యే ఏ వ్యర్ధ పదార్ధాలు వాయు కాలుష్యాన్ని కలుగజేస్తాయి? వాహన కాలుష్య నియంత్రణకు చేపట్టాల్సిన చర్యలేవి?
ఘన వ్యర్ధాలను వర్గీకరించండి?
బయో మెడికల్ వ్యర్ధాలు, ఎలక్ట్రానిక్ వ్యర్ధాలు ఏ రకంగా హాని కారకాలో పరిశీలించండి?
ఘన వ్యర్ధ నిర్వహణలో భారతదేశం ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలేవి?

ఐదో యూనిట్ ఎక్స్‌పెక్టెడ్ కొశ్చన్స్:
గ్లోబల్ వార్మింగ్ వివాదంలో భారతదేశం వైఖరిని వివరించండి?
గ్లోబల్ వార్మింగ్‌ను నివారించడానికి నీవు వ్యక్తిగతం గా తీసుకునే చర్యలేవి?
సుస్థిరాభివృద్ధి అంటే ఏమిటి? భారతదేశంలో ఆర్ధికా భివృద్ధి పర్యావరణ సమస్యలకు ఏ రకంగా దారితీ స్తుందో పరిశీలించండి?
వాటర్‌షెడ్ నిర్వహణ వల్ల ఉపయోగాలేవి?
భారతదేశం మీద శీతోష్ణస్థితి మార్పు ప్రభావాన్ని పరి శీలించండి?
ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీని ఏ విధంగా పర్యావరణ అభి వృద్ధికి ఉపయోగించవచ్చో వివరించండి?
భారతదేశంలో వ్యర్ధాల పునశ్చక్రీయం ఎక్కడ ప్రయ త్నిస్తున్నారు?
భారతదేశంలో వ్యర్ధ భూముల విస్తీర్ణాన్ని పరిశీలిం చండి?
ఎడారీకరణ అంటే ఏమిటి? ఇది ఏ రకంగా సంభవిం స్తుందో వివరించండి?
వ్యర్ధ భూములను పునర్ వినియోగానికి తెచ్చే పద్ధతు లను పరిశీలించండి?

పేపర్-4
విభాగం-3
ఈ విభాగంలో ప్రధానంగా పర్యావరణ సమస్యలు, పర్యావరణ చట్టాలు, ఆవరణ వ్యవస్థలకు సంబంధించిన ప్రాథమిక అంశాలు, పర్యావరణ పరిరక్షణలో సమాచార సాంకేతిక విజ్ఞానం పాత్ర, సహజ వనరులు మొదలైన అంశాలు ఉన్నాయి.

ఈ విభాగం మీద పట్టు సాధించడం వల్ల కేవలం మెరుున్స్‌లోనేకాకుండా.. ఇంటర్వ్యూ దశలోను చాలా ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది.

ప్రిపరేషన్‌లో సంప్రదాయక పాఠ్యపుస్తకాలలో లభించే సమాచారంతోపాటు సంబంధిత సమకాలీ న సమాచారాన్ని కూడా సేకరించడం లాభిస్తుంది.

                                                                                    -గురజాల శ్రీనివాసరావు
                                                                                     సివిల్స్ సీనియర్ అధ్యాపకులు
                                                                                     ఆర్.సి. రెడ్డి స్టడీ సర్కిల్